GUSÜL veya GUSL i. (ar. ğusl). Esk. Yıkanma, yıkama. || Gusül etmek, yıkanmak. || Gusül abdesti, din kurallarına uygun bir şekilde yıkanma, boy abdesti: Geberir camie girmez, ne oruç var, ne namaz / Gusül abdestini, Allah bilir amma tanımaz (M.Â. Ersoy).
— Din. İslâm dinine göre, cinsel yakınlaşma ve cünüp olmayı gerektiren hallerden sonra usulünce yıkanma. (Sıcak su ile yapılan gusüle istihmam, soğuk su ile yapılan gusüle de ibtirad denir.) Bk. ansİkl.
— (nsîkl. Din. Gusül, farzdır. Bazı hallerde sünnet, bazen de müstahab sayılır. Farz olan gusülde, abdestte olduğu gibi belli bir sebeb, şart, hüküm, sıfat, gereklilik vardır. Gusül, cinsel temas, meninin herhangi bir sebeple dışarı çıkması, kadınların âdet görme, .doğum hah veya ölüm sonucu bedenin tümüyle yıkanmasıdır. Hanefîlere göre gu- sülün abdest almada olduğu gibi şeriata uygun olarak yapılması gerekir.
Gusülde ağzı, burnu ve vücudu yıkamak esastır.
Ağzı ve burnu yıkamak, «cünüp- seniz arının» (Kur’an El Mâide, 7.) ayetinden çıkarılmıştır. Ağzın burnun yıkanması sünnet; bütün vücudun yıkanması ise farzdır.
Gusülün farz olmasına veya Hz. Muham- med’in yaptığı ve söylediği gibi yapılmasına (sünnet), guslün sıfatı denir. Cünüplük- ten, kadınların âdetlerinden veya doğumdan sonra yıkanmaya mucib (gereklilik) denir. Gusüle besmeleyle başlamak, niyet etmek sünnettir. Gusül ederken, daha önceden vücudun temizlenmesi, üreme organlarının yıkanması, ağzın burnun üç kere, daha sonra ayakların yıkanması, vücudun her yerine değecek tarzda üç kez su dökülmesi gerekir. Su dökünmeye başlarken önce sağ omuza, sonra sol omuza su dökülür; suyu ilk döküşte vücut ovalanır.
Gusülün adabı, abdestteki gibidir.
Ancak gusülde kıbleye karşı durma zorunluğu yoktur; konuşulmaz; dua okunmaz. Gusül ab- destinde kimsenin göremeyeceği bir yerde olmak, abdestten sonra iki rekât namaz kılmak iyi bir davranış (müstahab) sayılır. Gusülde şeriata uymayan durumlar (mekruh) şunlardır: abdestte olduğu gibi dua etmek, kimsenin görmeyeceği bir yerde bile olsa çıplak olarak gusül abdesti almak.
Cuma namazı, bayram namazı, hac veya umre için ihrama girerken, arefe günü, zevalden sonra, arafatta gusül etmek sünnettir. Müstahab ve mendub gusül şu durumlarda ve şu şahıslarca yapılır:
1. kişi müs- lüman olunca;
2. ergenlik yaşına gelince;
3. delilikten kurtulunca, baygınlıktan ve sarhoşluktan ayılınca;
4. kan. aldırdıktan sonra;
5. ölünün yıkanmasından sonra;
6. Berat gecesinde;
7. Kadir gecesinde;
8. Medine’ye giren;
9. Kurban bayramı sabahı müzdelife’de duran;
10. Mekke’ye tavaf için gelen;
11. Ay ve Güneş tutulduğu zaman namaz kılacak olan;
12. yağmur duasına çıkan;
13. karanlık, kasırga, fırtına, yer sarsıntısı dolayısıyle korkarak namaz kılacak ve dua edecek olan;
14. yoldan gelen;
15. günahtan tövbe eden;
16. âdette iken, âdeti geçen (bu durumda olan kadın zorunluk varsa, gerekiyorsa, niyet edildiği takdirde denize ve göle dalmak, yağmur altında yıkanırcasıha ıslanmakla gusül abdesti alabilir);
17. hac’da taş atacak olan,