Periodontal hastalıklar, her dört kişiden üçünü yaşamlarının bir döneminde etkileyerek dişlerin kaybına neden olmaktadır.
Periodontal hastalıklar zamanında teşhis edilirse başarılı bir biçimde tedavi edilebilir. Bu broşür, periodontal hastalıkların nedenleri, tedavisi ve korunma yolları hakkında sizlere rehber olması amacıyla hazırlanmıştır.
Dişeti hastalıklarının tedavisi ve onlardan korunma, sağlığımız açısından çok önemlidir. Doğal dişlerinizi koruduğunuz sürece daha rahat çiğneyebilir ve daha iyi bir sindirim yapabilirsiniz. sağlıklı bir gülümsemeye kavuşarak, görünüşünüzün doğal parçasını korursunuz. Gelecekte dişlerinizle ilgili başınıza gelebilecek pekçok sıkıntılı işlemden kurtulduğunuz gibi paranızı tasarruf edebilirsiniz. İyi bir görünüm ve kendinizi iyi hissetmeniz için, doğal dişlerinizin yerini hiçbirşey tutamaz.
Periodontal Hastalık Nedir?
Dişlerinizin etrafındaki destek dokularını ve dişetlerinizi etkileyen hastalıklara periodontal hastalıklar ismi verilmektedir. Periodontal hastalıkların ilk safhası olan gingivitiste dişlerin etrafını saran dişetleri kızarır, şişer ve kolayca kanar. Hastalığın bu safhası fazla sıkıntılı olmamakla beraber hastalık tedavi edilmezse, dişetleri ve dişlerin etrafındaki kemik dokusunda geri dönüşü olmayan zararlar ortaya çıkabilir ve periodontitis gelişebilir.
Periodontitis, periodontal hastalıkların ilerlemiş bir safhasıdır. Dişlerin ağızda durmasını sağlayan destek dokuları ve kemik harap olur.Dişlerin etrafındaki kemik kaybı nedeniyle derin cepler oluşur. Hastalık geliştikçe dişler sallanmaya başlar ve sonuçta dişin çekilmesi gündeme gelir.
Dişeti Hastalıklarının belirtileri Nelerdir?
Dişeti hastalıklarının pek çok belirtisi vardır. Aşağıdaki belirtileri saptarsanız dişhekimine başvurunuz.
- Diş fırçalaması sırasında dişetlerinde kanama
- Kırmızı, şiş ve dokununca kanayan dişetleri
- Dişetlerinin dişlerden ayrılmaya başlaması
- Sürekli kötü ağız kokusu
- Dişetleri ve dişler arasından cerahat gelmesi
- Dişlerin sallanması ve birbirinden ayrılması
- Isırma durumunda dişlerinizin kapanışındaki değişim
- Hareketli protezlerinizin kapanışında değişim
Yukarıdaki belirtilerin hiçbirisi olmaksızın da dişeti hastalığı olabilir. Dişeti hastalıklarının ana nedeni, dişlerin üzerinde oluşan genellikle sarımsı-gri renkli organik eklentiler olan bakteri plağıdır. Sağlıklı bir ağız için esas olan, dişlerin üzerinde oluşan bakteri plağının günlük temizliklerle ortamdan uzaklaştırılmasıdır.
Sağlıklı Diş ve Dişetleri
Bakteri plağı kaldırılmazsa sertleşir ve diştaşı ya da tartar olarak isimlendirilen birikintiler oluşur. Plaktaki bakteriler tarafından üretilen toksinler (zararlı maddeler) dişetlerine zarar verir. Toksinler dişetlerin etrafındaki destek dokularını yıkar, dişlerden uzaklaşır, oluşan periodontal ceplerde daha fazla bakteri plağı birikir.
Periodontal hastalık geliştikçe cepler daha da derinleşir. Bakteri plağı dişlerin açığa çıkmış kök yüzeylerine yapışır. Dişlerin kemik desteği yok olur ve tedavi edilmeyen dişler sallanmaya başlar ve sonunda çekilir.
Dişeti hastalıklarına neden olan diğer unsurlar nelerdir?
Periodontal hastalıkların ana nedeni bakteri plağı olmakla beraber, diğer unsurlar da dişetlerinizin sağlığını etkileyebilir
Beslenme biçimi ve tütün kullanma ağız sağlığınızı etkilemektedir. Besleyici değeri düşük bir diet vucudun hastalıklara karşı mücadele gücünü azaltmaktadır. Ayrıca, stres vucudun hastalıklardan korunma kabiliyetini etkileyebilir. Tütün kullananlar, kullanmayanlara göre, dişetlerini daha fazla tahriş etmektedirler.
Lösemi, AIDS gibi vücudun savunma sistemini etkileyen hastalıklar dişetlerinin durumunu daha kötü bir hale getirebilir. Kişilerin enfeksiyona çok açık olduğu, kontrol altında olmayan diabet gibi durumlarda dişeti hastalığı genellikle çok daha şiddetlidir ve kontrol altına alınması daha güçtür.
Hamilelik sırasındaki hormon değişimleri, dişetlerinin daha kırmızı, bakteri plağına karşı daha duyarlı bir hale gelmesine neden olur. Erken safhalarında bulunan varolan bir dişeti hastalığı özellikle hamilelik döneminde daha da şiddetlenebilir.
Doğum kontrol hapları, antidepresanlar ve bazı kalp ilaçları ağız sağlığınızı etkileyebilir.
Genel sağlığınızdaki en ufak değişimleri dişhekiminize bildiriniz.
Dişeti hastalıkları nasıl teşhis edilir?
Dişhekimleri dişetlerinin genel görünümünden şüphelendikleri zaman periodontal sonda adı verilen bir alet ile diş ile dişeti arasındaki dişeti cebinin boyunu ölçerler. Yetişkinlerdeki her ağız içi muayenesinin bir parçası olarak periodontal muayene yapılmalıdır. Dişlerin etrafındaki kemik dokusunu değerlendirmek için röntgen filmler alınabilir.
Dişeti hastalıklarından nasıl korunabilir?
Periodontal hastalıkların önlenmesinde önemli rol oynayabilirsiniz. Yaşam boyu dişlerinizi ağızda tutmak için bakteri plağının, diş fırçalaması ve diş ipi kullanılması ve kimyasal ajanlarla düzenli olarak hergün, dişlerden uzaklaştırılması gerekmektedir.
Yukarıda sayılanlara ek olarak dişhekimine düzenli gidilerek kontrollerin yaptırılması son derece önemlidir. Günlük ağız bakımı diş taşlarının oluşumunu en az seviyede tutmakla beraber tamamen önleyememektedir. Bir dişhekimi tarafından yapılacak diş taşı temizliği; sizlerin diş fırçası, diş ipi ile temizleyemediğiniz bölğelerdeki sertleşmiş diş taşlarının ortamdan uzaklaştırılmasını sağlar. Diş taşlarının kaldırılmasına diş taşı temizliği ismi verilmektedir. Dişhekiminizin sizin özel gereksinimlerinize göre kişisel bir ağız bakım planı yapabilir. Bu programla dişleriniz ile dişetlerinize zarar vermeksizin diş fırçalamayı ve diş ipi kullanmayı uygulayabilirsiniz.
Dişhekimini düzenli ziyaret ederek ağız sağlık ürünleri hakkında dişhekiminizden öneriler alabilirsiniz. Piyasada pek çok çeşit diş fırçası, diş ipi, ağız gargaraları ve dişler arası temizleyicileri bulunmaktadır. Diş hekiminiz size en uygun olan ürünleri seçmenizde yardımcı olacaktır.
Dişeti hastalıklarının erken safhalardaki tedavisi genellikle diş taşı temizliği ve kök yüzeyi düzleştirmesidir. Bu aşamalarda dişlerin etrafındaki ceplerden bakteri birikintileri ve diş taşları uzaklaştırılır ve kök yüzeyleri düzleştirilir. Bu işlemlerle iltihaba neden olan bakteriler ve toksin maddeler ağızdan uzaklaştırılır. Dişeti hastalıklarının erken safhalarında uygulanan bu işlemler genellikle yüz güldürücü sonuçlar için yeterli olmaktadır.
Daha ilerlemiş vakalarda cerrahi müdahele gerekebilir. Cerrahi müdahelenin amacı; derin ceplerdeki diştaşlarını ve hastalıklı dokuları ortamda uzaklaştırarak iyileşmenin olabilmesi için kök yüzeylerini düzleştirmek ve dişetlerine kolay temizlenebilmesi için şekil vermektir.
Tedavilerden sonra periodontal hastalar periyodik olarak görülmelidir. Periodontal tedavi ile elde edilen olumlu sonuçları korumanın tek yolu dişlerin fırçalanması, diş ipi ve bakteri birikintilerini ortamdan uzaklaştıran kimyasal ajanların düzenli olarak kullanılmasıdır. Ve en önemlisi dişekiminin önerdiği aralıklarla kontrolünüzü yaptırmaktır.
Periodontal Tedavileri Kimler Yapar?
Tüm dişhekimleri periodontal hastalıkları tanımlayıp erken dönemdeki dişeti hastalıklarını tedavi edebilirler. Bazı dişhekimleri ise ilerlemiş periodontal hastalıkları tedavi edebilecek ek bilgi birikimine ve tecrübeye sahiptirler, bu konuda uzmanlaşmışlardır. Bu bilgi birikimine sahip dişhekimleri periodontist olarak isimlendirilmektedir. Dişhekimi, gerekirse hastalığın bir uzman tarafından tedavi edilmesi gerektiğine inanır ve hastayı bir periodontiste gönderebilir. Periodontal hastalıkların tedavisi ile beraber, dişlerinizin düzenli fırçalanması ve düzenli dişhekimi ziyaretleri ile yaşam boyu sağlıklı dişler korunabilir.