Ortaçağ döneminin rejimi olan feodalizm, toprakların ve üstünde yaşayan köylülerin derebeyine, yani bir kişiye ait olduğunu kabul eden yönetim şeklidir.
Avrupa’da 9. Yüzyıldan ortaçağın sonuna kadar sürmüştür. Toprakları eken köylü efendisi için çalışırken, ektiği toprağın küçük bir bölümü de onun olur.
Feodalizmin ortaya çıkışı ve gelişimi
9. yüzyılda Fransa’da başlamış ve Avrupa’ya yayılmıştır. Bu yönetim biçimi ile Avrupa’da halk; soylular, rahipler, burjuvalar ve köylüler olarak sınıflanmıştır. Bu nedenle sosyal adalet hiç sağlanamamıştır. Bütün toprak mülkiyetleri soyluların elinde toplanmıştır, halk hiçbir zaman elinde para biriktirememiş ve sermaye oluşturamamıştır.
Feodalizmin ortaya çıkmasının sebebi, Roma imparatorluğunun ekonomik bunalım geçirmesidir. Roma imparatorluğu zamanında, özellikle İtalya’da tarım üretimi özgür Roma vatandaşları tarafından yapılmaktaydı. Geniş çiftliklerde, kölelerin çalışması ile tarım yapılıyor ve dış ülkelere mal gönderiliyordu. İyi işleyen ticaret ve tarım sayesinde ilerleme hızlanmıştı.
Kırsal alanlarda yapılan tarım sayesinde kentliler doyuyor, kentlerde kırsal kesim için gerekli olan malzemeler üretiliyordu. Fetihlerin durması ile Romanın para kaynakları azalmaya başladı. Bu noktada, para kaynağı yaratmak için vergiler arttırıldı. Böylece köylü, kente taşınmaya başlamış ve ekonomik düzeni yok edecek bir döngü oluşmuştur.
Böylece, tarım yapan çiftçiler kölelere de bir miktar toprak vererek, hem kendilerine hem de çoğunluğu çiftçiye gidecek şekilde üretim yapmaya başlamışlardır. Roma imparatorluğunun son döneminde ortaya çıkan feodal yapı, imparatorluğun tamamen yıkılması ile feodal beylikler şekline dönmüştür.
Feodal kurumların tipik hali ile ortaya çıkması, ilk olarak Frank Karolenj İmparatorluğu’nun bünyesinde olmuştur. Bu nedenle, Fransa feodalizmin ana vatanı sayılabilir. Britanyayı istila eden Normanlar, feodalizmi İngiltere’ye taşıdılar. Feodalizm, roma ve Cermen uygarlıklarının bir sentezi olarak ortaya çıktığından, Roma imparatorluğunun parçası olmayan Almanya’da geç oluşmuştur.